Rys historyczny

Historia Łomży sięga początków X wieku, gdy w miejscu, gdzie dziś znajduje się Stara Łomża, założono starożytny gród. Pozostałości tego osadnictwa, w postaci grodziska Góry Królowej Bony oraz Wzgórza św. Wawrzyńca, są świadectwem jego istnienia. Pierwsze znaczące przekształcenia miejsca miały miejsce w 1400 roku, kiedy to książę mazowiecki Janusz I zdecydował o przeniesieniu Łomży na wyniosłe wzniesienie nad Narwią, nadając miastu charakter granicznego ośrodka mazowieckiego. Oficjalne prawa miejskie Łomża otrzymała 15 czerwca 1418 roku.

Wiek XV i XVI to okres rozkwitu Łomży, która wówczas stała się istotnym punktem na handlowych szlakach rzecznych i lądowych, łączącym Mazowsze z Prusami i Litwą. W tym czasie miasto było trzecim co do wielkości ośrodkiem na Mazowszu, posiadającym rozwiniętą infrastrukturę miejską, w tym ratusz, port i izbę celną. Znaczenie miasta podkreślały odbywające się tu sejmiki szlachty Ziemi Łomżyńskiej.

XVII wiek przyniósł stopniowy upadek miasta z powodu konfliktów zbrojnych, pożarów, epidemii i powodzi. Mimo przejściowej okupacji pruskiej w końcu XVIII wieku, Łomża stopniowo podnosiła się z upadku, szczególnie po włączeniu do Księstwa Warszawskiego i później Królestwa Polskiego. W XIX wieku miasto zyskało na znaczeniu, stając się siedzibą władz gubernialnych, a także centrum administracyjnym i wojskowym.

W okresie międzywojennym, Łomża była świadkiem dalszego rozwoju, stając się ważnym ośrodkiem rzemiosła, handlu i edukacji. II wojna światowa była dla miasta okresem trudnym, z dużymi stratami w ludności i infrastrukturze. Wyzwolenie miasta w 1944 roku otworzyło drogę do odbudowy i rozwoju.

Po wojnie Łomża przeżywała okres odbudowy i rozwoju, w szczególności w latach 1978-1990, kiedy to miasto rozrosło się dzięki nowym osiedlom mieszkalnym i rozwojowi przemysłu. Od 1999 roku, po reformie administracyjnej, Łomża jest ważnym ośrodkiem w województwie podlaskim, pełniąc funkcje administracyjne, kulturalne i akademickie, oraz zachowując swój charakter wielokulturowego miasta z bogatą historią.

Walory krajobrazowe

Łomża, położona na malowniczej skarpie nad rzeką Narew, wraz z otaczającym ją regionem Ziemi Łomżyńskiej, stanowi integralną część tzw. Zielonych Płuc Polski. Charakterystyczną cechą tego obszaru jest brak intensywnego przemysłu, co przekłada się na czyste środowisko naturalne i atrakcyjny krajobraz. W sąsiedztwie miasta rozciągają się obszary chronione, takie jak Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi, Parki Narodowe Biebrzański i Narwiański, a także rezerwaty przyrody, w tym Rycerski Kierz i Czerwony Bór oraz malownicza Puszcza Kurpiowska.

Łomża położona jest w strategicznym punkcie komunikacyjnym, z łatwym dostępem do głównych miast i punktów granicznych Polski. Jest oddalona o 140 km od Warszawy, 75 km od Białegostoku, 138 km od przejścia granicznego w Kuźnicy i 146 km od Ogrodników.

Lotnisko Warszawa – Modlin jest najbliższym portem lotniczym, oddalonym o 143 km od Łomży, zaś najbliższy węzeł kolejowy w Ostrołęce znajduje się w odległości 35 km od miasta.